ASP.NET de Değişken İsimlendirmede Dikkat Edilecek Noktalar(VB.NET ile)

Program boyunca sürekli değişkenlerle işlem yapıldığından değişken isimlendirme konusuna dikkat etmek gerekir. Değişken isimleri verilirken değişkenlerin tutacakları bilgiye göre isim verilmesi, değişkene anlamlı isimler verilmesi programcıya büyük kolaylık sağlar.

Örneğin, kullanıcıların adlarını tutmak amacıyla tanımlanacak bir değişene a ismini vermektense ad ismini vermek daha anlamlıdır.

Programda kimi zaman onlarca değişken kullanılır, bu kadar çok değişken olunca, hangi değeri hangi değişkende tuttuğunu hatırlamak zorlaşmaktadır. Bu nedenle anlamlı değişken isimleri vermek uygulama geliştiricisi için vazgeçilmez öneme sahiptir.

Daha sonra bakıldığında farklı kelimeleri çağrıştıracak nitelikte kısaltmalar kullanılmamalıdır. Standartlaşmış kısaltmaları kullanmak yararlıdır.

Değişken isimlendirme kurallarına uyulduğu sürece değişkene istenilen her isim verilebilir. Değişken isimlendirmeyle ilgili değişken isimlendirme standartları vardır. Değişken isimlendirme standartları, değişkenleri program içinde rahat okumak ve takip etmek etmede kolaylık sağlar. Bu değişken isimlendirme standartlarından herhangi birisi seçilerek uygulanabilir.

VB.NET’te değişken isimlerinde Türkçe karakterler kullanılabilir. Fakat karakter uyum sorunlarından dolayı çoğu programcı değişken isimlerinde Türkçe karakter kullanmamayı tercih etmektedir. Değişken isminde Türkçe karakterin kullanıldığı aşağıdaki örneği inceleyelim.

turkceKarakter.aspx

<script language=”VB” runat=”server”>

sub page_load(obj as object, e as eventargs)

dim ğüşiöçıİ as string

ğüşiöçıİ = “Türkçe karakteri bol bir değişken oldu”

response.write(ğüşiöçıİ)

end sub

</script>

 

Örnekte ğüşiöçıİ isimli değişken oluşturulmuştur. Türkçe karakteri bol bir değişken oldu ifadesi değişkene atanmıştır. (Değişkenlere değer atamayla ilgili ayrıntılı örnekler daha sonra verilecektir. ) Ardından değişken sayfaya yazdırılmıştır.

Aşağıda değişken isimlendirme konusunda çeşitli sınırlamalar, kurallar sıralanmıştır. Değişken ismi bir harf (A..Z, a..z) veya alt çizgi ( _ ) ile başlamalıdır.

Değişken isimleri bir harf veya alt çizgiyle başlamazsa hatayla karşılarız. Değişkenin ilk karakteri olmadığı sürece değişken isimlerinde rakamlar kullanılabilir.

Doğru verilmiş değişken isimlerine örnekler : ad, soyad, adres, not, isim, kitabevi_ad, parola, ceptel, evtel, ogrenim, mesaj, renk, cinsiyet, adres2, not3, ulke Yanlış verilmiş değişken isimlerine örnekler : 1.not, 2not (Değişken ismi rakamla başlayamaz.)

 

VB.NET için anlamı olan ifadeler değişken ismi olarak seçilmemelidir. VB.NET’te özel anlamı, görevi olan kelimeler değişken ismi olarak kullanıldığında hata oluşur. Örneğin, string, cstr, single, cint, cbyte, byval ifadeleri VB.NET tarafından farklı amaçlarla kullanıldığından değişken ismi olarak kullanılamazlar.

anlamli.aspx

<script language=”VB” runat=”server”>

sub page_load(obj as object, e as eventargs)

dim byval as integer

byval = 5

response.write(byval)

end sub

</script>

Değişken ismi olarak seçilen “byval”, VB.NET’in kullandığı bir ifade olduğundan hata ortaya çıkmıştır.

 

Değişkenin isminde karakterler arasında, boşluk, bölü işareti gibi özel karakterler kullanılmamalıdır. Kimi programcılar birden fazla kelimeyle oluşturacakları değişken isimlerinde, kelimeler arasında boşluk konulacak yerler için alt çizgi karakteri kullanırlar. Örneğin, yazar_ad, kullanici_adi, ogrenim_durum, uye_adi, posta_kodu, Özellikle birden fazla kelimeden oluşan değişkenleri isimlendirme de farklı yollar tercih edilir. Örneğin, kullanıcının kimlik numarasını tutmak amacıyla kullanılacak bir değişken aşağıdaki gibi farklı şekillerde isimlendirilebilmektedir.

 kimliknu : Numara kelimesi nu olarak kısaltılmış ve iki kelime birleşik yazılmıştır. Değişkende kullanılacak kelimeleri birleşik yazmak kimi zaman

değişkenin yanlış yazılmasına, rahat okunamamasına neden olur. (Değişkenlerin okunurluğunu azaltır.) Örnekler : babaadi, anaadi.

 KimlikNu : Değişkeni oluşturan kelimelerin baş harfleri büyük yazılmıştır. Kimi programcıların değişkeni oluşturan tüm kelimelerin baş harflerini büyük harfle yazarlar. Örnekler : ArkaAlanRengi, OgrenciSayisi, OncekiSoyadi, DogumTarihi, MedeniHal.

 kimlikNu : İkinci kelimenin baş harfi büyük yazılmış. Kimi standartlarda değişkeni oluşturan harflerin hepsi küçük yazılır, sadece ilk kelime hariç diğer kelimelerin baş harfi büyük yazılır. Örnekler : kanGrubu, ciltNu, aileSıraNu, siraNu, seriNu, devamsızGun.

 kimlik_nu : Kelimeler arasında boşluk bırakılamayacağından iki kelime arasında alt çizgi karakteri kullanılmış. Bazı yazılım geliştiriciler değişkeni oluşturan tüm karakterleri küçük harfle yazıp, kelimeler arasında alt çizgi kullanırlar. Örnekler : arsiv_nu, vergi_kimlik_nu, saglik_karne_nu, hizmet_suresi, staj_durumu, bitis_tarihi.

 kimlik_numarasi : Kısaltma kullanılmadan oluşturulmuş değişken ismi. Bu tür uzun değişken isimleri sık kullanıldığında zahmetlidir.

 KIMLIK_NU, KIMLIK_NU : Kimi uygulama geliştiriciler değişkeni oluşturan tüm harfleri büyük harflerle yazarlar. OKUL_KODU, BOLUM_KODU, PI_SAYISI.

Değişken ismi 255 karakterden uzun olmamalıdır. Çoğu zaman ihtiyaç duyulmasa da VB.NET değişken isminde 255 karaktere kadar izin verir. Fakat uygulama içerisinde sık sık kullanılan değişkenleri tekrar tekrar yazarken vakit kaybetmemek ve yazım hatalarından sakınmak için, değişken isimleri mümkün olduğunca kısa ve özlü olmalı, hangi tür bilgiyi içinde tutacaksa o bilgiyi çağrıştırır olmalıdır. Örneğin, kişilere ait T.C. kimlik numaraları tutmak için kullanacağımız bir değişken için isim olarak

 

kimlik_numarasi ifadesini seçmektense kimlik_nu ifadesini seçmek daha uygun olacaktır. Değişken isimlendirmede bir harfin büyük hâli ile küçük hâli farklı olarak değerlendirilmez.

VB.NET “büyük küçük harfe duyarlı” (case sensitive) bir dil değildir. Yani AD, ad, Ad, aD değişken isimlerinin hepsi aynı değişkeni temsil eder. Bu durumu daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki örneğimizi inceleyelim.

harfDuyarli.aspx

<script language=”VB” runat=”server”>

sub page_load(obj as object, e as eventargs)

dim ad as string

ad = “aspnedir_com”

response.write(ad &”<br>”)

response.write(AD &”<br>”)

response.write(aD &”<br>”)

response.write(Ad &”<br>”)

end sub

</script>

 

Örnekte 4 defa “ad” değişkeni ekrana yazdırılmıştır. Fakat “ad” değişkeni, harflerinin küçük büyük halleri kullanılarak her seferinde farklı şekilde (ad, AD, aD, Ad ) yazılmıştır.

Visual Basic bu değişken yazımlarının hepsini aynı kabul etmiş ve “ad” değişkeninin içeriği olan aspnedir_com ifadesini ekrana yazdırmıştır.