BİLGİSAYARLI GÖRMENİN UYGULAMA ALANLARI
1990’li yıllarda bilgisayarlı görme ile ilgili teknolojiler, gelişmiş ülkelerde her yıl neredeyse ikiye katlanarak büyümüş ve milyarlarca dolarlık dev bir piyasa meydana getirmiştir. Aşağıda bu alanda geliştirilen bazı sistemlere örnekler verilmektedir:
1. Güvenlik Sistemleri
Bilgisayarlı görme sistemlerinin yaygın uygulama alanlarından birisi de askeri ve sivil amaçlı güvenlik sistemleridir. Bu konuda geliştirilmiş çok çeşitli teknoloji mevcuttur.
1.1. Giriş-Çıkış Denetimi
İşyerlerinde personel ve misafirlerin giriş-çıkışının denetimi için geliştirilen birçok sistem mevcuttur. Eskiden kullanılan kart basma sistemleri, yerlerini optik bir ortama atılan imzaya ya da basılan parmağın izini tanıyan sistemlere bırakmaktadır. Sayısallaştırılan imza veya parmak izi bu amaç için geliştirilmiş bir görüntü tanıma programı tarafından değerlendirilerek yerinin hangi personele ait olduğu belirlenir. Misafirler için ise kategorilere göre bir değerlendirme yapılır. Misafirin gideceği şube veya bölüm, ziyaret edeceği kimseler, ziyaret süresi vb. kaydedilir. Bu sistemler gün sonu, o kuruma kaç kişi girmiş-çıkmış, kurum içinde kimler nerelerde dolaşmış, gibi istatistiksel bilgileri üretebilirler ve kişi bazında devamsızlık değerlendirmeleri yaparlar. Hatta verilen maaş, sicil, izin gibi personel bilgi sistemlerine de otomatik olarak işleyebilirler [1].
1.2. Prmak İzi Tanıma Sistemleri
Parmk izi tanıma sistemleri, Emniyet Genel Müdürlüğünde suçluları tanımak için kullanılırlar. Polis tarafından her işlem sırasında çıkarılan parmak izleri sayısallaştırılarak bilgisayar ortamına aktarılır ve büyük bir parmak izi veri tabanı oluşturulur. Herhangi bir olay sırasında bulunan parmak izi bilgisayarda bulunan veri tabanındaki parmak izleri ile otomatik olarak karşılaştırılarak suçlu tespiti yapılır [1].
Parmak izi okuyucular kullanılacak ortama ve personelle göre özenle seçilmelidir. Her parmak izi okuyucusu her yerde kullanılmamalıdır.
10 Kullanıcılı küçük işletmelerden 10.000 kişinin çalıştığı dev fabrikalara kadar başarı ile uygulanan parmak izli pdks (personel devam kontrol sistemi) sistemi, uygun maliyeti ve kolay kurulumu ile en başarılı pdks çözümü seçilebilir [2].
1.3. Yüz Tanıma Sistemleri
Biometrik (Canlı Ölçüm) Teknolojilerinin en yeni ve güvenli metodu olan yüz tanıma sistemi artık hayatımızda. Tamamen otomatik olarak çalışan bu sistem, bir birinden ayrı yaklaşık 1.700 yüzsel özelliği karşılaştırır. Bu sayede farklı saç şekli, sakal ya da gözlük gibi dış görünümle ilgili kalkışılabilecek her tür aldatma girişimini engeller [3].
1.3.1. Yüz Tanıma Sistemi Uygulama Alanları:
– Kamu Kurum ve Kuruluşları
– Emniyet ve Askeri Kuruluşlar
– Bilgi İşlem Merkezleri
– Ceza evleri
– Bankalar
– Nükleer Güç İstasyonları
– Araştırma Enstitü ve Laboratuarları
– Personel takibi için
– Sınır kontrollerinde
1.3.2. Yüz Tanıma Sistemi Avantajları:
– Tamamen temassız sistem,
– Yüksek kullanıcı kabulü,
– Kayıt ve tanıma süresine göre en hızlı biyometrik sistem,
– Personelin daha düzenli ve verimli çalışması,
– Günde 24 saat tümüyle otomatik olarak çalışma özelliği,
– Aşınma ve kırılmalara karşı dayanıklıdır.
2. Optik Karakter Tanıma
OCR (Optical Charecter Recognition) resim formatındaki herhangi bir dosya içindeki yazıyı tanıyarak, sonradan tekrar düzenlenebilecek metin biçimine dönüştürmektir.
Optik Karakter Tanıma (OCR), elektronik görüntüler üzerindeki karakterlerin ya da metin bilgilerinin okunarak ASCII koda dönüştürülmesi işlemidir [4].Optik Karakter Tanıma sistemleri ile tanıma üzere yoğun araştırmalar yapılmış ve birçok ürün geliştirilmiştir. Bu ürünlerin hemen hemen hepsinde;
– Kağıt üzerindeki verileri sayısallaştıran bir tarayıcı
– Sayısal verileri modelleyerek resim, yazı ve grafikleri ayrıştıran bir yazılım
– Yazıları okuyarak ASCII koda dönüştüren akıllı bir sistem
OCR sistemleri, çevrim içi ve çevrim dışı olarak iki gruba ayrılırlar. Çevrim içi sistemlerde veri girişi sayısal bir tablet üzerine elektronik kalemle yapılır. Böylece, kullanıcı bilgisayara
verilen kendi el yazısı ile girer. Bu yöntemin avantajı taslak şekillerin ve imzaların da bilgisayar ortamına rahatlıkla girilebilmesidir. Zorluğu ise elektronik kalemin gündelik hayatta kullandığımız kalemlerden daha rahatsız olmasıdır. Ayrıca, birçok kimse için klavye kullanmak elle yazmaktan daha kolay ve hızlıdır.
Çevrim dışı uygulamada ise daha önce kağıda yazılmış veya basılı metinlerin kamera veya tarayıcı yardımı ile bilgisayara aktarıldıktan sonra tanınması gerçekleştirilir [1]. Bu sistemlerin en önemli uygulama alanlarını elektronik kütüphaneler ve kağıtsız ofisler oluşturmaktır. Her ne kadar son zamanlarda kitaplar, masa üstü yayıncılık dediğimiz bilişim teknolojileri ile üretilmekteyse de kütüphanelerde daha önceki matbaalarla üretilmiş kitap
dergi ve gazeteleri de bilgisayar ortamına geçirmek isteyebiliriz. Özellikle, Osmanlı Arşivleri gibi tarihi arşivlerin bilgisayar ortamına geçirilmesi ile hem değerli eserler yıpranmaktan korunmuş hem de hızlı ve verimli erişim sağlanmış olur [1].
3. Coğrafi Bilgi Sistemleri
Uzay ve hava fotoğraflarının değerlendirilmesi ile birçok alanda önemli uygulamalar geliştirilmiştir. Dünya çevresinde dönen yüzlerce uydu dünyanın ve diğer gök cisimlerinin çeşitli fotoğraflarını çekerek bizi bilgi bombardımanına tutmaktadırlar. Bu uydulardan bazıları uzayın milyonlarca ışık yılı derinliğinden global resimler çekerken, bazıları da (dünyamızın bir metre çözünürlükteki fotoğraflarını çekebilirler. Harita ve meteoroloji bu alanlara verilecek örneklerdendir [1].
3.1. Haritacılık
Dünya çevresinde dönen uydulardan alınan fotoğraflar sayesinde çeşitli ölçekte coğrafi ve jeolojik haritalar mükemmel bir doğrulukla üretilebilir. Ayrıca, hava fotoğrafları ile üç boyutlu kara ve deniz haritaları çıkarılabilir ve bu haritalar üzerine eklenen uzman bilgiler
aracılığı ile akıllı seyir sistemleri oluşturulabilir.
3.2. Meteoroloji
Uzaktan algılama ve görüntü işleme tekniklerinin başarı ile uygulandığı diğer bir alan ise meteorolojik tahminlerdir. Meteoroloji uydularından edinilen fotoğrafı değerlendirilmesi ve kestirim yöntemleri ile günlük hava tahmin raporlarının geliştirilmesi mümkün olmaktadır.