Çoklu ortam Nedir – Çeşitleri

Yazı, ses, grafik ve animasyon gibi değişik veri tiplerini kullanarak geliştirilen yazılımlara çokluortam uygulamaları adı verilir. Genel olarak bir uygulamanın çokluortam olarak sınıflandırılabilmesi için zamana bağımlı ve statik verilerin kullanılması gerekir.

Çokluortam uygulamalarında diğer bir özellik ise veri türlerinin bilgisayar ortamında entegrasyonudur. Bu işlem sonucu çokluortam uygulamaları çıkar.

Çokluortam Nerelerde Kullanılır?

            Çokluortam uygulamaları eğitim, pazarlama, bilgi aktarımı, tanıtım, bilgisayar oyunları gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Ayrıca uzaktan eğitim  ya da CD tabanlı eğitim programlarının hazırlanmasında, seminerlerin ve konferansların tutanak ve bildirilerin yayınlanmasında yaygın olarak kullanılır.

            Endüstri ve ticari uygulamalar da hızla gelişmektedir. Bankacılık emlakçılık çokluortam uygulamalarını yaygın olarak kullanmaktadır. Pazarlama çalışmalarında otomotiv endüstride tasarım amacıyla kullanılmaktadır.

            Tıp alanında da çokluortam uygulamaları kullanılmaktadır. Rontgen filmleri ve manyetik rezonanas(Mr) ve bilgisayarlı  tomografi (BT) kayıtların dağıtımında kullanılmakta ve hastaya video konferans yoluyla iletilmektedir.

Çokluortam Uygulamaları Avantajları

            . Eğitim alanında çokluortam yazılımları istenen hızda kullanılabilir. Yavaş öğrenen bir kişi daha hızlı öğrenebilir.

            . Çokluortam uygulamaları zamandan bağımsız kullanılabilir.

             . Çokluortam uygulamaları bilgisayarlar arası taşınabilir.

            . Çokluortam uygulamaları kullanıcının isteğine göre durdurup başlatabilir.

            . Bu uygulamalar esnektir. Kullanıcı kendine sunulan materyaldan istediği konuyu öğrenebilir.

            . Tulane Üniversitesinde yapılan araştırmada öğrenme zamanını %40 azalttığı ortaya çıkmıştır.

Çokluortam Uygulamaları İçin Gereksinimler

1)      Özel yazılım ve donanım

2)      Video ve ses sıkıştırma yöntemleri

3)      Veri saklama yöntemleri

4)      İşletim sistemleri yeni veri türlerine uyarlanmalıdır.

5)      Çokluortam uygulamaları gereksinimlerini karşılayacak iletişim sistemleri kullanılmalıdır.

6)      Bilgisayar donanımı uygulamalara cevap verebilecek kapasitede olmalı

Çokluortam Uygulamaları İçin Gerekli Bilgisayar Donanımı

            Çokluortam PC (MPC: Multimedia PC) grubu tarafından geliştirilen MPC  3. seviye standardları:

1) İŞLEMCİ: PENTİUM 2 350 MHZ VEYA DAHA HIZLI İŞLEMCİ

2) BELLEK: 64 MB

3)SABİT DİSK: 4 GB VEYA DAHABÜYÜK SABİT DİSK KAPASİTESİ

4)CD ROM: 24X VEYA DAHA HIZLI CD ROM SÜRÜCÜ

5)SES KARTI: 16 BİT VEYA 32 BİTSES KARTI

6)EKRAN KARTI: 4 MB BELLEK KAPASİTELİ

            Usb:  Universal Serial Bus – Evrensel Seri Veriyolu

            Mıdı: Musial Instruments Digital Interface – Müzik Enstrümanları Sayısal Arayüzü

            Nıc: Network Interface Card – Bilgisayar Ağları Arayüzü  

            İşlemci: Çokluortam uygulamaları işlemciler üzerine çokfazla yük bindirirler onun için iyi bir işlemciye sahip olmamız gerekir.

            Bellek: Bellek kapasitesi çokluortam uygulamalarının büyüklüğü göze alındığında diske erişimleri en aza indirmek açısından önemlidir. Belleğe sığmayacak kadar büyük olan programlar  -ki çokluortam uygulamaları genellikle böyledir –diskten sayfalar halinde alınarak işlenirler. Bu işlemde çokluortam uygulamaları açısından yavaşlatıcı bir unsur olması nedeniyle mümkün olduğu sürece az kullanılmalıdır. Bellek kapasitesinin fazlalığı bu amaca yöneliktir.

            CD Rom: CD rom bilindiği gibi “COMPACT DİSK READ ONLY MEMEORY” kelimelerinin kısaltılmışıdır. Çokluortam uygulamalarını dağıtmanın en ucuz yoludur.

            Ses Kartı: Bilgisayarda ses işlevlerini yerine getiren ve anakart üzerindeki slotlara takılan yonga topluluğu.

Bu sayede bilgisayarda müzik dinlenebilir ve nota işlemleri yapılabilir.

                Ses kartının şematik yapısı

            Video/Grafik Kartı: Grafik kartı sayısal veriyi analog bir ekranda görüntüleyebilmek için kullanılır. Her piksel 8-32 bit ile gösterilir. RGB renklerinin karışımı ile gösterilir. Video verileri yine bu grafik kartıyla ekrana gösterilir.

            Evrensel Seri Veriyolu: Evrensel Seri Veriyolu (USB),  çokluortam

uygulamaları ile birlikte bilgisayarlara takılan cihaz sayılarında büyük bir artış meydana  gelmesi, bakım ve arıza tespiti açısından sorunlara yol açmaktadır. Bu nedenle yani, çok sayıda konnektörün bilgisayara takılmasını önlemek amacıyla Usb geliştirilmiştir. Bu sayede: mevcut çevre elemanları (klavye, fare, yazıcı,modem), telefon cihazları, ve oyunlar için kullanılan joystick gibi cihazlar, kamera gibi video cihazları bilgisayara tek bir porttan bağlanabilmektedir. Bu bağlantının hızı, toplam olarak 1.5Mbit/sn veya 12Mbit/sn olur.

            Evrensel seri veriyolu, çevre birimlerinin bilgisayara takıldıkları anda tanınıp otomatik çalışmalarını sağlamaktadır. Bu yolla 127 adet cihazı çalıştırma imkanı vardır, ancak eklenen her cihaz hızı düşürür. uygulamada kimse onlarca cihazı bağlamaz.

Evrensel seri veriyolu yapısı

            Bilgisayar Ağları Arayüzü (Nıc): Bilgisayarların, yerel ağlar kanalıyla bağlanması için Bilgisayar Ağları Arabirimi (NIC) kullanılır. Bu kartlar, Ethernet, Token Ring veya Token Bus yapılarını destekler. Kullanılan

ağ türüne göre iletiºim hızları 4,10,16 veya 100Mbit/sn olan bu kartların, doğrudan kablo TV bağlantısını desteleyenler mevcuttur. İnternet çıkışları da genellikle bu yerel alan ağları yoluyla sağlanır.