ROBOT NEDİR? Robotlar hakkında bilgi

ROBOT NEDİR?

 

Bilgisayarın yazıcısı yada mutfak robotunuz gerçekten birer robot mudur? Bir makineye robot diyebilmek için, en önemli koşullardan biri algılamadır. Bir robot az veya çok dış dünyadan bir algılama yapabilmelidir. Bu algılamalar sensorler sayesinde olur. Isı, ışık, şekil, dokunma gibi olabilir. Daha sonra bu bilgileri otonom olarak yorumlamalı, algıya ne gibi tepkide bulunacağına karar vermelidir. Son olarak ta robot verdiği kararı uygulamaya koyabilmelidir. Özetlersek robot 3 ana kısımdan oluşur. Buna göre bir robotta; çevre hakkında gerçek zamanlı bilgi edinmek için kullanılan sensorler, karar vermeyi sağlayan mikroişlemci verilen kararların uygulanmasını sağlayan eyleyiciler ve hareket sistemleri bulunur.

 

DÜN ROBOTLAR

 

İnsanlığın kendine yardımcı olacak mekanizmalar düşünmesi, tahminlerimizden çok daha öncelere uzanmakta. MO 800’de Homeros İlgada adlı eserinde verilen görevleri yerine getirebilen hareketli 3 ayaklılardan bahseder. MÖ 350’de Aristo, bir eserinde ”eğer her araç

,kendi isini görebilseydi , insan eline ihtiyaç duymadan mekik kendi dokuyabilseydi, lir kendi kendine çalabilseydi , yöneticilerin elemanlara ihtiyacı kalmazdı,”  diyerek ilk otomasyon fikrini ortaya atar.13. yüzyıldaysa Eb-ul-iz-el-Cezeri, otomatlar hakkında bir kitap yazar. Kitapta 300’e yakın otomatik mekanizmanın yani sıra, çamaşır teknesini doldurup boşaltabilen otomatik bir Arap kadını tasvir edilir.
Robot teknolojisi bu adı , çek oyun yazarı Karel Capek’in, ”Rossum’un evrensel robotları (1921)” oyununa borçlu. Yazar, angarya-zorunlu anlamına gelen “robota” sözcüğüyle işçi anlamına gelen “robotnik” sözcüğünü birleştirerek ”robotic” kelimesini türetir.
İlk dijital bilgisayar ve günümüzde de hala kullanılmakta olan abaküs M. ¨O.
1000 yıllarında Hindistan’ da geliştirilmiştir.

 

ROBOT – İNSAN ETKİLEŞİMİ

 

Robotlardaki bir çok özellik insanlardan esinlenerek yapılmıştır. Örneğin algılama,konuşma,davranış biçimi ve daha bir çok özellik .

 

 

DUYGULAR: İnsanların davranışlarında önemli rol oynar.Duyguların yapay olarak yaratılıp insanlar etkileşmesinde kullanılması eskiden beri bilimcilerin ilgisini çekmektedir.Ama bu tam olarak gerçekleştirilememiştir.

KONUŞAMA: etkileşim için konuşma mutlak bir özelliktir.Robotlara bu özellik verilmiştir ama yüz hareketleri ve duygular olmayın pek etkili olamamıştır.

 

İNSANLARIN ALGILANMASI:İnsan robot etkileşimini tasarlarken göz önüne alınaca en önemli noktalardan biridir. İnsanlarla anlamlı bir ilişkiye girebilmek için robotlar insanların dünyayı algıladığı gibi algılamalıdır. Bu robotların insanlara benzer algılama yeteneklerine sahip olması gerektiği anlamına gelir. İnsanların davranışlarını takip etme,konuşanın kim olduğunu,ne söylediğini ve bu nasıl söylediğini anlamak ansan robot ara yüzünün bir parçası olmalıdır

 

 

ROBOTLAR NERELERDE KULLANILIR

 

Günümüzde robotların büyük bir çoğunluğu endüstride kullanılıyor. Bunun nedeniyse robotların hassaslık yada güç gerektiren işleri, büyük bir hızla hatasız olarak yerine getirebilmeleri .Bu yüzden robot teknolojilerini geliştirmede büyük şirketler( Sony, Honda..) üniversiteler ve teknoloji kurumlarıyla baş başa gitmekteler.
Robotlar, endüstriden başka okyanusların derinlikleri, volkanın kraterleri gibi insanların çalışamayacağı yerlerde de sıklıkla kullanılıyor. İnsanların gidemeyeceği yerlere  onlarca mini robot gönderilerek araştırmalar yapılıyor.
NASA da robotları uzay araştırmalarında sıklıkla kullanılmakta. Mars’a gönderilen Pathfinder,s prit, opponent bunların sadece birkaçı. NASA’nın hedefiyse diğer gezegenlerde bizim yerimize hayat arayacak robotlar bulmak belki yaşam ışık hızıyla gitsek bile bizden yüzlerce belki de binlerce   yıl uzakta hiçbir insan ömrü buna yetmeyeceği için şimdilik en iyi fikir robotlar.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde (MIT) geliştirilen ‘kısmet’ adlı robot, yüz ifadeleri olarak adeta bir insan. İnsanların yüzlerini tanımlayıp, korku, merak mutluluk gibi ifadeleri taklit edebiliyor.
Ve daha bir çok yerde robotlar kullanılıyor ve her geçen gün bu oran biraz daha artıyor.

 

ENDÜSTÜRİYEL ROBOTLAR

 

İnsanın fiziksel gücü sınırlı olduğundan fazla fiziksel güç gerektiren işler için insan tarafından yönetilen makineler geliştirilmiştir. Sanayi çağı bu makinelerin çağıdır. Ancak bu makinelerin kendi kendine karar verme kabiliyeti yoktur ve çalışmaları için genellikle sürekli (atanmış) bir kullanıcı gerekmektedir. Teknoloji alanındaki gelişmeler arttıkça insanın yerini alacak, kendi kendini kontrol edebilen otonom sistemler üzerinde durulmuştur. Bu şekilde insan sadece kendinde var olan düşünebilme yeteneği sayesinde onun yerine çalışacak, belli bir iş yapma konusunda uzman, mekatronik elemanlar üretmiştir. Zamanla bu kavram genişlemiş ve bir işlemi başından sonuna kadar insan müdahalesi olmadan gerçekleştirebilecek robotlu otomasyon sistemleri ortaya çıkmıştır. Bilgi çağının ürünü olan bu karmaşık sistemler, çeşitli algılama elemanları yardımıyla çevresinden haberdar olan, çevreden gelen bu verileri ve kendi bilgi tabanındaki verileri kullanarak karar verebilen ve herhangi bir operatör yardımına gerek duymadan kararların sonuçlarını uygulayabilen sistemlerdir.

Teknolojik gelişmenin hemen ardından gelen nesil daha iyi koşullarda çalışmış ve çalışma zamanını kısaltmak suretiyle, daha çok serbest zaman elde etmiştir. Son zamanlarda yapılan ve gelişmiş ülkeleri kapsayan bir araştırmaya göre son 130 yılda kişi başına üretkenlik yaklaşık 25 kat artmıştır. Bu üretkenlik artışının yarısı yani 13 kat kadarı fiziki ürün artışı, diğer yarısı da insanların çalışma sürelerinin yaklaşık yarı yarıya düşmesi şeklinde görülmüştür. Fiziki ürün artışı ancak, otomasyon, anında üretim (just-in-time) ve esnek (flexible) üretim ile gerçekleşebilmektedir. Bugün yarı yarıya çalışıp 13 kat daha yüksek bir refah seviyesinde yaşamak da sadece sanayi devriminin getirdiği makineleşme, otomasyon ve günden güne artan robot kullanımı sayesinde gerçekleşmiştir.

 

ROBOTLAR TASARLANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR

 

Robotlu bir sistem planlanırken, birinci adım daima sistemin sağlaması gereken amaçların belirlenmesidir. Sonraki adım, amaçların analizi sonucunda, sistemin istenen hedeflere ulaşması için sağlaması gerekli olan şartların tanımlanmasıdır. Sistem gerekliliklerinin belirlenmesi için incelenmesi gerekli olan konuları ana başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz:

Sistemin kurulacağı çevre şartları: Robotun hangi şartlardaki bir ortamda çalışacağı incelenmelidir. Ortamın sıcak, nemli veya tozlu olup olmadığı, robot kollarının serbest olarak hareket imkanına sahip olup olmadığı, diğer ekipmanlar ve araçlar tarafından sınırlanıp sınırlanmadığı ve bunun gibi şeyler ayarlanmalıdır. Bütün bu aşamalar halledildikten sonra tasarım aşamasına geçilmelidir.

 

ROBOT SEÇİMİ

 

Robot sisteminde dikkate alınması gereken önemli faktörleri şöyle sıralayabiliriz.

  • Çalışma Hacmi
  • Tekrarlanabilirlik
  • Kontrol Ünitesi
  • Yazılım
  • Diğer Özellikler

 

calışma hacmi

Robotun ulaşabileceği ve her türlü duruş ve konumu sağlayabileceği uzaysal hacimdir. Robotun mümkün olduğunca büyük bir çalışma alanına sahip olması istenir. Ancak müşterinin yapılacak işleme göre en uygun robotu seçmesi gerekir. Çünkü bir robotun çalışma alanının büyümesi, robot uzuv boyutlarının artması dolayısıyla ataleti, gerekli motor gücü, enerji tüketim miktarı ve robot fiyatının artmasıyla sonuçlanır. Gerekli çalışma alanı kimi zaman konumlandırıcılarla da arttırılabilir. Bu nedenle önemli olan robot kollarının uzun olması değil işlevselliğidir.

tekrarlanabilirlik

Robotun öğretilen bir noktaya göre tekrarlanan hareketlerinin sonucunda, robot uç noktası ile öğretilen nokta arasında oluşabilecek maksimum hata miktarıdır. Genel amaçlı robotlarda tekrarlanabilirlik değerinin 0,1mm ila 0,2mm olması yeterli olabilmektedir. Özel olarak ark kaynağı uygulaması düşünülürse tekrarlanabilirlik değerinin kaynakta kullanılacak tel çapının yarısından küçük olması istenir.

 

kontrol ünitesi

Kullanıcı açısından kontrol ünitesinin önemi kullanım esnekliğine dayanır. Varolan bir robot sistemine yeni bir konumlandırıcı eklemek ve yeni yapılanmalara gidilmek istendiğinde kontrol ünitesi birkaç ilave eksen kartı takılmasıyla bu ihtiyacınıza cevap verebilecek yapıda olmalıdır

 

yazılım

 

Programların oluşturulması aşamasında, program yapan kişi robot eksenlerini teker teker hareket ettirerek robotu istenen konum ve duruşa getirir. Programlama aşamasının basitleşmesi büyük ölçüde robot kontrol ünitesinin yazılımına bağlıdır. Yazılımda eksen hareket sisteminin yanında, kartezyen koordinat sistemi, takım koordinat sistemi gibi çok seçenekli koordinat sistemleri bulunması, programlamayı zevkli ve kolay bir uğraş haline dönüştürür. Bunun yanında kullanıcının kendi koordinat sistemini oluşturabilmesi gibi ekstra özellikler önemlidir.

Yazılımda uygulamaya has komutlar da bulunmalıdır.

Yine yazılımda (jump) atlama, (shift) öteleme gibi komutlarla program satır sayısı ve program sayısı azaltılabilir. Dosyalama yapısı sadece hareket komutlarını içermemelidir.

Günümüzde kullanılmakta olan robotların hemen hepsi on-line programlanmaktadır. Tekrarlanabilirlik, on-line programlanmada büyük önem taşır. Robotlu sistemlerin geleceğinde önem taşıyacak bir başka konu ise mutlak hatadır. Mutlak hata, geleceğin teknolojisinde kullanılacak CAD-CAM kontrollü off-line programlamada önemli bir yer tutacaktır.

 

diğer özellikler

 

Hafif robot sistemi robotun çok çeşitli montajına imkan vermektedir. Özellikle tavana ve duvara montajda yatay çalışma alanının artması sağlanarak robotun en uygun pozisyonda çalıştırılabilme özelliği robota büyük bir avantaj sağlamaktadır

 

Tüm ölçekteki üretici kuruluşlar bugünün uluslararası pazarında rekabet edebilir bir çizgi yakalamak için robota dayalı üretim sistemlerini tercih etmektedirler. Bu yeni teknolojinin seçimi, uygulanacak imalat yöntemleri bakımından oldukça karmaşıktırRobot sistemi seçiminde diğer bir önemli ön adım da doğru üretim prosesini ve uygulama ekipmanını seçmektir. Üretici kuruluş üretim prosesinin seçimi aşamasında, ürün görünümünü, ürün büyüklüğünü, üretim kapasitesini ve parça kalitesini gözönünde bulundurması gereklidir.

 

ROBOT YAPMAK

 

Robot yapmak kolay iş değildir. Cesaret, çaba, yoğun uğraş, sabır ve en önemlisi başarma arzusu ve kararlılığı gerektirir. Uykusuz geçen geceler başarının sırrıdır.

Önce temel elektronik ve mekanik bilgileri ile tanışmış olmak veya öğrenmek için zaman ayırmak gerekir. Devamı ise okumalarınızve deneylerinizle adım adım gelir. Konu ile ilgili bilginiz derinlemesine olmasını gerektirmez. Elektronik devre şemaları mutfak reçeteleri gibidir. Bir düzine sembol öğrenmeyi gerektirir. Ancak bir kaç günde öğrene bilinir, devre şemalarını okuyabilirsiniz.               Temel bilgi ve becerilerinizi kitaplar okuyarak, deneyler yaparak sebat, sabır ve öğrenme arzunuz ile geliştireceksiniz. Bunun sonucunda, çalışan işleyen kendi öz robotunuzu yapabilecek seviyeye geleceksiniz. Öğrenmenin bir yolu da deneme yanılma metodudur. Hata yapmaktan çekinmeyin. Yanlışlar öğreticidir. Bir sorunla karşılaştığınızda yoğun çabalar sonucunda sorunu hala çözemiyorsanız, işinizi bir kaç gün bir kenera bırakın, yaptığınız işlemleri not alın. Belki de bilim adamları tarafından henüz çözülmeyen bir durumla bir olayla karşı karşıyasınız!!!

 

YARIN ROBOTLAR

 

Bilgisayarların veya robotların bir gün insanlar gibi düşünmeye, konuşmaya, bilinçli davranışlar sergilemeye başlayacakları iddiası, özellikle materyalist bilim adamlarının en büyük hayallerinden biridir. Eğer ruhsal özellikleri olan bilinçli bir bilgisayar veya robot yapılabilirse, materyalizmin “bilincin maddenin bir ürünü olduğu” iddiasının kanıtlanacağını ummaktadırlar.

Ancak, bugüne kadar yapılan çalışma ve araştırmalar, hiçbir makinenin, metal veya silikon parçalarının insan bilincine sahip olamayacaklarını çok açık olarak göstermiştir. Bir bilgisayar veya bir robot, çok iyi bir programlama sayesinde çok başarılı işlemler yapabilir, ama hiçbir şekilde “bilinç” sahibi olamaz.

Bunun en belirgin örneklerinden biri, Deep Blue isimli satranç programıdır. Bu satranç programı, seçtiğimiz yıllarda, dünya satranç şampiyonu Gary Kasparov’u yendiğinde, materyalistler sevince kapılarak, düşünen bilgisayar hayallerini daha da ileri götürmüşlerdir. Ancak, bu hayallerinin hiçbir zaman gerçekleşmeyeceğini, bizzat Deep Blue programını meydana getiren uzmanlar ortaya koymuşlardır:

 

 

 SORULAR

1-Bir mekanizmaya robot diyebilmemiz için nelere sahip olması gerekmektedir?

2- Robot denince aklınıza ilk ne geliyor

3-Endüstride robotlar olmasaydı ne olurdu?

4-Sizce gelecekte robotlar ne durunda olurdu?

5-Robotlar nasıl bir mekanizma ile çalışır?

6-Robotların çalışma prensibini anlatınız?

7-Robotların endüstriye kazandırdıkları nelerdir?

8-İnsan robot etkileşimini anlatınız

9-Şu anda robot durumu dünyada nasıldır

10-Bir bilgisayarcı gözüyle robotik bilimine nasıl bir gözle bakıyorsunuz?

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.